In een recent gepubliceerd artikel in het European Journal of Heart Failure rapporteerde de selenium- en hartfalengroep een significante associatie tussen seleniumconcentraties en hartfalen in een grote prospectieve cohortstudie. Per toename van 10 µg/l van selenium was er een gemiddeld 18% lager risico op hartfalen. Deze bevinding voegt een nieuwe bewijs toe aan de rol van selenium in de progressie van hartfalen, zoals eerder gemeld door dezelfde groep.
(Onder-) voeding heeft een grote impact op het menselijk hart. Een verstoord evenwicht van circulerende moleculen zoals mineralen en sporenelementen (bijvoorbeeld ijzer, jodium en zink) in het bloed van de patiënt hangt nauw samen met de ontwikkeling en progressie van HF. Er is aangetoond dat tot 50% van de patiënten met hartfalen lijdt aan een vorm van ondervoeding, zoals een tekort aan micronutriënten.
Selenium is een micronutriënt vergelijkbaar met ijzer of jodium. Selenium is onmisbaar als bouwsteen voor zogeheten seleno-eiwitten. Deze eiwitten spelen een belangrijke rol als antioxidant, maar bijvoorbeeld ook in de regulatie van schildklierhormoon, ontsteking of kanker. Selenium zit in veel voedingsmiddelen, zowel dierlijke (vis en vlees) als in plantaardige producten en noten. Het is geen lichaamseigen stof. Een tekort is via een bloedonderzoek aan te tonen. Het is vrijwel onmogelijk om via je eten te veel selenium binnen te krijgen.
Eerder hebben we al aangetoond dat ongeveer 25% van de patiënten met hartfalen een serum Se-concentratie heeft onder de klinische referentiewaarde (<70 µg /l) en dat dit verband hield met slechtere kwaliteit van leven, slechte inspanningstolerantie en een slechtere prognose. Selenium deficiëntie komt vooral vaak voor bij oudere patiënten en vaker bij vrouwen met ernstigere tekenen en symptomen van HF. Daarnaast leken de nadelige gevolgen van laag selenium zich al te manifesteren bij suboptimale concentraties selenium (<100 µg /l), iets dat voorkomt bij ~70% van de patiënten met hartfalen in Europa.
In het meeste recente onderzoek dat werd uitgevoerd in de PREVEND (Prevention of Renal and Vascular End-stage Disease)-study komt naar voren dat in de Nederlandse (Groningse) algemene populatie een relatief lage selenium concentratie heeft in het bloed. Dit mede komen door de relatief lage hoeveelheid selenium die in de bodem zit in Europe in vergelijking met bijvoorbeeld Amerika. Hierdoor bevatten voedingsproducten die verbouwd zijn in Europa minder selenium dan die uit bijvoorbeeld Noord- of Zuid-Amerika.
We ontdekten dat vooral niet rokende mensen met bovengemiddeld selenium (15% van de totale populatie) een lager risico hebben om hartfalen te ontwikkelen. Deze groep met optimaal selenium bleek ook nog eens een lager risico op overlijden te hebben. De mensen met te laag selenium vertoonden vaker kenmerken van het metabool syndroom (hoger BMI, hogere ontstekingswaarden, vaker bloedarmoede en ijzer deficiëntie) en rookten vaker.
Goed ontworpen klinische studies zijn nu nodig om te bepalen of het optimaliseren van bloed selenium een mogelijke behandel optie is voor mensen met hartfalen. Met name de patiënten die een te lage selenium spiegel hebben.
Het volledige artikel is hier te lezen.
“Vooral niet rokende mensen met bovengemiddeld selenium hebben een lager risico om hartfalen te ontwikkelen”